حمل یکسره چیست؟

حمل یکسره به فرآیند ساده ورود و خروج محموله از گمرک بدون نیاز به تخلیه یا تحویل در گمرک ورودی اشاره دارد. به عبارت ساده تر، شامل انتقال مستقیم کالا از مبدا به مقصد بدون وقفه یا تخلیه در گمرک است. این روش کارآمد به ویژه برای سناریوهای مختلف، مانند حمل و نقل کالاهای شکننده مستعد آسیب در حین تخلیه و بارگیری مجدد، و همچنین برای اقلام فاسد شدنی یا مواردی که مصرف کنندگان نیاز فوری دارند، سودمند است.

در یک زمینه گسترده تر، ماهیت حمل یکسره در ورود یا خروج کالا از گمرک بدون انجام مراحل معمول تخلیه یا تحویل است. کل فرآیند حمل و نقل در محدوده وسیله نقلیه انجام می شود و تمام تشریفات لازم در طول حمل و نقل انجام می شود.

تجارت جویان با تاکید بر اهمیت این رویکرد در سناریوهای لجستیکی مختلف، پیچیدگی‌های یک محموله را روشن می‌کند. این فرآیند نه تنها کارایی حمل و نقل محموله را افزایش می دهد، بلکه خطرات مربوط به جابجایی و تخلیه را نیز به حداقل می رساند، به ویژه برای محموله های حساس یا حساس به زمان. این مقاله به بررسی شرایطی می‌پردازد که یک محموله را به انتخابی ارجح برای انواع خاصی از کالاها تبدیل می‌کند و یک نمای کلی از مزایا و کاربردهای آن در حوزه تجارت بین‌المللی و تدارکات ارائه می‌دهد.

حمل یکسره کالا به چه معنا می باشد؟

همانطور که قبلاً در مقدمه اشاره شد، اصطلاح “حمل یکسره” به جابجایی کالاها در حال خروج یا رسیدن به گمرک بدون نیاز به تحویل یا تخلیه اشاره دارد. این روش شامل حمل و نقل یکپارچه کالا از مبدا به مقصد بدون هیچ گونه وقفه، توقف یا تخلیه گمرکی در هنگام ثبت سفارش است.

توجه به این نکته ضروری است که در چارچوب گمرکات کشور، مقررات حاکم بر حمل و نقل همه کالاها در یک محموله، از پروتکل های استاندارد حمل و نقل کالای منظم پیروی می کند. علاوه بر این، درک این نکته مهم است که قبض انبار که تمام هزینه‌های حمل و نقل را در بر می‌گیرد، مستقیماً بر روی خودروی نقلیه درگیر در این فرآیند صادر می‌شود. بر خلاف حمل و نقل محموله سنتی، محاسبه هزینه‌ها در یک محموله شامل هزینه‌های ذخیره‌سازی بارگیری و تخلیه نمی‌شود، زیرا این اقدامات بخشی از فرآیند حمل یکسره نیستند.

شایان ذکر است که حمل و نقل، در این زمینه، فرآیند گمرکی را تشکیل نمی دهد. بر اساس قوانین و اصول جدید گمرکی، تعریف حمل یکسره فرآیندی متمایز است که برای انتقال کالاهایی که ترخیص نشده و مستقیماً از گمرک مرزی مبدأ به مقصد منتقل شده اند، طراحی شده است.

در توضیح بیشتر، کنار گذاشتن هزینه‌های ذخیره‌سازی بارگیری و تخلیه در محاسبه هزینه‌های حمل یکسره، بر کارایی و مقرون به صرفه بودن این روش تأکید می‌کند. با دور زدن این مراحل، حمل یکسره، تاخیرهای احتمالی را به حداقل می رساند، خطر آسیب را کاهش می دهد و سرعت کلی حمل و نقل کالا را افزایش می دهد.

تفاوت حمل یکسره و ترانزیت داخلی

بیایید قبل از بررسی وجوه مشترک آن ها در عملیات ترخیص کالا از گمرک، توضیح مختصری در مورد دو اصطلاح متمایز یعنی «ترانزیت داخلی» و «حمل یکسره» بپردازیم.

حمل و نقل داخلی:

ترانزیت داخلی به فرآیندی اطلاق می شود که در آن کالاهای گمرک نشده از یک گمرک به گمرک دیگر در یک کشور جابجا می شوند. محموله در ابتدا در گمرکی که بارنامه در آنجا تولید شده است، که معمولاً به عنوان گمرک مقصد شناخته می شود، تخلیه می شود. متعاقباً قبض انبار صادر می شود. در صورتی که مالک تمایل به ترانزیت کالا به گمرک دیگری داشته باشد، می تواند با ارائه قبض انبار این امر را تسهیل کند. در بخش بنادر و کشتیرانی، کل فرآیند حمل و نقل را می توان در صورت عدم وجود قبض انبار، مشروط به توافق دوجانبه انجام داد.

حمل یکسره:

یک محموله که به عنوان ترانزیت داخلی نیز شناخته می شود، شامل استفاده از وسیله نقلیه برای حمل کالا بین دو گمرک است. بنا به درخواست متصدی حمل و نقل، گواهی یا مجوز ترانزیت داخلی برای تسهیل فرآیند صادر می شود. در روش حمل و نقل یک طرفه، اجباری است که کالا به همان شکلی که از مبدا حمل شده است، تخلیه و تحویل داده شود. بارنامه ای که نام شهر را مشخص می کند سند لازم در این سناریو است.

نکته مشترک حمل یکسره و ترانزیت داخلی:

در روش ترانزیت داخلی ابتدا کالا در گمرک مربوط به مقصد ذکر شده در بارنامه تخلیه شده و قبض تولید می شود. متعاقباً صاحب کالا این اختیار را دارد که بنا به دلایل موجه درخواست حمل به گمرک دیگری را داشته باشد. این مرحله با فرآیند حمل یکسره یا ترانزیت داخلی مطابقت دارد که در آن از یک وسیله نقلیه برای حمل کالا از یک گمرک به گمرک دیگر استفاده می شود. در هر دو مورد، بسته به توجیهات قانونی ارائه شده توسط مالک، انعطاف پذیری برای ارسال مجدد کالاها به گمرکات مختلف پس از تخلیه اولیه وجود دارد.

هم افزایی بین این شرایط در توانایی هدایت کالا به گمرکات جایگزین پس از تخلیه اولیه نهفته است که نشان دهنده انعطاف پذیری مشترک در عملیات ترخیص کالا از گمرک است. تفاوت‌های ظریف هر فرآیند نیازهای متنوع حمل‌ونقل محموله را برآورده می‌کند و قابلیت انطباق را در چارچوب نظارتی رویه‌های گمرکی ارائه می‌دهد.

مزایای حمل یکسره 

بازرسی کارآمد محصول:

یک حمل و نقل بدون تاخیر در فرآیند بازرسی محصول تضمین می کند. کالاها در طول حمل و نقل تحت بازرسی قرار می گیرند و حمل یکسره نیاز به بازرسی های وقت گیر اضافی را از بین می برند.

ارسال مستقیم با حذف واسطه:

رویکرد حمل و نقل یکسره، واسطه ها را به طور کامل از این فرآیند حذف می کند. این ساده‌سازی پیچیدگی زنجیره تامین را کاهش می‌دهد و از حرکت روان‌تر و کارآمدتر کالاها از مبدا به مقصد اطمینان می‌دهد.

عدم بازگشت و برگشت کالا از کشور ثالث:

حمل یکسره، سهولت عدم بازگشت و مرجوعی کالا از کشور ثالث را فراهم می کند، انعطاف پذیری را در مدیریت تدارکات و تسهیل حمل و نقل مستقیم کالا بر اساس نیازهای تجاری ارائه می دهد.

عدم تحمیل هزینه های ترخیص در کشورهای ثالث:

مشتریان از عدم وجود هزینه های ترخیص تحمیل شده در کشورهای ثالث سود می برند. با دور زدن مراحل ترخیص غیر ضروری، حمل یکسره هزینه های اضافی را به حداقل می رساند و مقرون به صرفه بودن را افزایش می دهد.

حذف هزینه های شرکت واسطه:

حمل یکسره هزینه های مربوط به شرکت های واسطه ای که در حمل کالا به مشتری دخیل هستند را حذف می کند. این کاهش در هزینه های واسطه به صرفه جویی در هزینه کلی در فرآیند حمل و نقل کمک می کند.

یکنواختی در بازرسی کالا:

یکنواختی در بازرسی مستقیم کالا در حین حمل و نقل، نگرانی در مورد بازرسی در کشورهای ثالث را از بین می برد. این فرآیند استاندارد، ثبات و قابلیت اطمینان در کنترل کیفیت محصول را تضمین می کند.

قیمت رقابتی، به ویژه برای بارهای ویژه:

عدم وجود واسطه ها و ماهیت ساده فرآیند حمل یکسره به قیمت های بسیار پایین تر، به ویژه برای بارهای ویژه می شود. مشارکت مستقیم شرکت حمل و نقل در کل فرآیند، مسئولیت پذیری را افزایش می دهد و ساختار قیمت گذاری را رقابتی تر می کند.

با بررسی بیشتر مزایا، رویکرد حمل یکسره نه تنها کارایی عملیاتی را افزایش می دهد، بلکه مزایای مالی را نیز فراهم می کند. با مدیریت مستقیم زنجیره لجستیک، کسب‌وکارها می‌توانند قیمت‌های رقابتی‌تری را به مشتریان ارائه دهند و آن را به گزینه‌ای جذاب برای حمل و نقل انواع کالاها از جمله بارهای تخصصی تبدیل کنند. شفافیت و مقرون به صرفه بودن یک محموله به جذابیت آن در حوزه تجارت بین‌المللی و لجستیک کمک می‌کند.

منظور از اظهارنامه در حمل یکسره

در فرآیند ترخیص جامع کالاهای وارداتی به شکل یکسره، جابجایی کالا با استفاده از سند کنوانسیون TIR تسهیل می شود. این سند که معمولاً به عنوان سند TIR شناخته می شود، نقشی محوری در تسریع حمل و نقل بین المللی کالا ایفا می کند و مکانیزمی کارآمد را ارائه می دهد. قابل ذکر است که در بسیاری از موارد می توان کل محموله را با اعتبار دفترچه بین المللی TIR به صورت یکپارچه انجام داد و در نتیجه نیاز به مدارک اضافی مانند فرم اظهارنامه و مجوز عبور (فرم های ملی مختص هر کشور) را از بین می برد.

کنوانسیون TIR یا Transports Internationalaux Routiers یک سیستم حمل و نقل گمرکی بین‌المللی است که رویه‌ها را برای جابجایی کالا از مرزها ساده و استاندارد می‌کند. سند TIR به عنوان تضمینی برای پرداخت حقوق و عوارض گمرکی در کشور مقصد عمل می کند و فرآیند ترانزیت را تسهیل می کند.

با این حال، سناریوهایی وجود دارد که رویه‌های اداری ممکن است به اسناد اضافی مانند فرم اظهارنامه نیاز داشته باشد تا از حمل و نقل داخلی راحت و از مشکلات احتمالی جلوگیری شود. این امر به ویژه زمانی مرتبط است که الزامات یا شرایط خاص نظارتی، ارائه مدارک تکمیلی را ضروری می کند.

حقوق و عوارض گمرکی کالاهای حمل یکسره

عوارض، حقوق گمرکی و تعرفه گمرکی معمولاً از کالاهای ترانزیتی اخذ نمی شود و این امر بر اهمیت سازمان گمرک برای اطمینان از خروج این کالاها از کشور و عدم فروش داخلی تاکید دارد. در برخی موارد، مقامات گمرکی ممکن است از صاحب کالا بخواهند که سندی را تا زمانی که کالا به طور قطعی از کشور خارج شود، نزد گمرک قرار دهند و از رعایت فرآیند ترانزیت اطمینان حاصل کند.

یکی از اجزای جدایی ناپذیر حمل یکسره شامل استفاده از یک بیمه نامه به نام ترانزیت برن است. این بیمه نامه برای مبلغ مشخصی که بر اساس ارزش کالا تعیین می شود صادر می شود. هم از سازمان حمل و نقل و هم از نماینده قانونی صاحب کالا اخذ می شود. سند ترانزیت برن به عنوان یک تضمین حیاتی در مورد حمل و نقل مناسب کالا عمل می کند و در صورت بروز حوادث غیرمترقبه در طول حمل و نقل، پوشش مالی را ارائه می دهد.

در روش حمل یکسره، مجوز ترانزیت داخلی صادر می‌شود که تردد بی‌وقفه کالا از مرزها را تسهیل می‌کند. این رویکرد به ویژه برای تجار و بازرگانان در تسریع واردات اقلام مورد نیاز به کشور در کوتاه ترین زمان ممکن سودمند است.

برای بهینه سازی مزایای حمل یکسره و به حداقل رساندن هزینه ها، رعایت یک سری اصول برای تجار و بازرگانان هنگام ثبت سفارش کالا ضروری است.